SAHRA’NIN SESSİZ ŞARKISINI ANLAMAK

İstanbul’un Unutulan Kadını Üzerine Derinlemesine Bir Okuma

Yazan: Dr. Mukadder Altınbaş

Biyokimya Uzmanı • Aile Danışmanı • Psikoterapi Ekolleri ile Profesyonel Danışman

“Bazı kadınlar şehir olur.

Bazı şehirler kadın gibi sever.”

Sahra, sadece bir karakter değildir. Sahra, bir haldir. Bir yoğunluktur. Bir sessizliktir.

Bir kederin, bir geçmişin, bir yarım kalmışlığın, bir iç sıkışmasının adına bürünmüş halidir.

Nihansu Serter’in “İstanbul’un Unutulan Kadını: Sahra” adlı öyküsü; dilin sınırlarını suskunlukla aşan, zamansızlığı mekânla ören, insanı iç benliğiyle baş başa bırakan türden nadir edebi çalışmalardan biridir. Bu metin; psikodinamik çözümleme, edebiyat estetiği ve şehir belleği açısından eşsiz bir okuma alanı sunmaktadır.

⏳ Zamanda Asılı Kalmış Bir Kadın: Sahra

Galata ile Beyoğlu arasında kimsenin tam yerini bilmediği, bilenlerin ise unuttuğu bir pasajda geçen bu öykü, zamanı dondurur. Pasaj sadece fiziksel bir alan değil, aynı zamanda psikolojik bir boşluktur.

“Zaman bile gelmemeye başlamıştı o dükkâna.”

Bu cümle, okuyucuyu pasif bir gözlemciden çıkarıp, zamanla birlikte duran, hatta donan bir tanığa dönüştürür.

🌿 Sessizliğin Dili: Sahra’nın Konuşmayan Anlatısı

“Onun sessizliği, kelimelerin unuttuğu bir dili konuşuyordu.”

Bu cümle, öykünün özüdür. Psikoterapi süreçlerinde sıkça karşımıza çıkan suskunluklar, bilinçdışının en ağır yükünü taşır.

Sahra’nın konuşmaması, bir eksiğin değil; bir derinliğin işaretidir. Her bakışı, her oturuşu, her kitap sayfasını çevirişi bir cümleye, bir duyguya, bir sarsıntıya dönüşür.

Sahra; kelimesizliğiyle konuşan bir kadındır. Ve bu yönüyle, birçok kadının içindeki adı konmamış yası temsil eder.

✉️ Mektuplar: Gömülmüş Duyguların Yazılı Tanıkları

Yusuf’a yazılan ama asla gönderilmeyen mektuplar, “gönderilememiş benlik bölünmeleri”nin yazılı hâlidir.

“Aşk, içinde gömdüğün mezarlıklarla yaşamaktır.”

Sahra’nın aşkı bir duygu değil, bir mezarlıktır. İçine gömülen, toprağa değil ruha bırakılan, taşsız ama ağır bir mezarlık…

Bu mektuplar, hem bireysel hem kolektif bir hafıza defteridir. Her satır, yalnızca bir erkeğe değil, unutulmuş bir benliğe yazılmış gibidir.

📚 Anlatıcının Konumu: Dipnot Olarak Var Olmak

Anlatıcı, Sahra’nın izini süren, ona yakın olmak isteyen ama bir türlü içeri giremeyen bir gölge karakterdir.

“Ben onun romanının dipnotu gibiydim.”

Bu ifade, bir başkasının hikâyesine duyulan derin saygının da ifadesidir. Bir başkasına bakarken kendini görmeye başlayan her bireyin ortak deneyimidir bu.

🏙️ İstanbul: Şehir Olarak Yas, Mekân Olarak Melankoli

“İstanbul, unutulanların mezarlığıdır. Sahra da o mezarlığın en derin taşlarından biri.”

İstanbul’un burada bir arka plan değil, duygusal bir organizma gibi yaşadığı görülür.

Galata, pasajlar, koltuklar, raflar, hepsi karakterleşir.

Şehir; Sahra’nın iç dünyasının yansıması olur. Sis, yağmur, taşlar; yalnızca atmosfer değil, aynı zamanda duygu taşıyıcısıdır.

🧠 Psikoterapik Okuma: Yasın İkinci Katmanı

Öykü, yalnızca aşkı değil, yasın derinliğini anlatır.

“Yas, yalnızca birini değil, kendini de gömmektir.”

Bu cümle, öykünün psikodinamik arka planını açığa çıkarır.

Danışanlarda sıklıkla karşılaştığımız “donuk yas” hâli, Sahra’nın bedeni ve sessizliğiyle somutlaşır.

Bu yönüyle Sahra, hem bireysel hem arketipsel bir kaybın sembolüdür.

🎓 Sonuç: Noktalanmayan Bir Cümle Gibi

“Ve biz, o cümlenin noktasız hâliyiz.

Bir virgül kadar bekleriz birbirimizi,

bir boşluk kadar uzağız.”

Bu öykü, bir sonla bitmez. Çünkü Sahra’nın öyküsü de bitmemiştir.

Bazı karakterler, yazar bitti dese de, okuyucunun içinde devam eder.

Sahra’yı okumak; sadece bir karakteri tanımak değil, aynı zamanda içimizde susan kadını duymak demektir.

📌 Dr. Mukadder Altınbaş; biyokimya uzmanı bir hekim, aile danışmanı ve psikoterapi ekolleri ile çalışan profesyonel bir danışmandır. Aynı zamanda edebiyat, yazı sanatı ve eleştiri kuramları üzerine profesyonel eğitimler almış, uzun yıllardır edebiyatla profesyonel olarak ilgilenen bir analitik okurdur.